Taic Maoineachaidh airson Obair Choimhearsnachd

Tha Bòrd na Gàidhlig air leudachadh air an Sgeama Taic Freumhan Coimhearsnachd ainmeachadh, a’ tabhann chothroman maoineachaidh do phròiseactan Gàidhlig. Ann an oidhirp gus taic a thoirt do dh’iomairtean coimhearsnachd air feadh na h-Alba, bheirear maoineachadh seachad airson suas ri dà bhliadhna a-nis – a’ dùblachadh na h-ùine maoineachaidh a bh’ ann roimhe.

Is e an sgeama Taic Freumhan Coimhearsnachd am prìomh mhaoin aig Bòrd na Gàidhlig airson taic a chumail ri buidhnean ann a bhith lìbhrigeadh phròiseactan gus cleachdadh agus ionnsachadh na Gàidhlig a bhrosnachadh agus àrdachadh aig ìre coimhearsnachd.

Bheir Bòrd na Gàidhlig seachad mu £100,000 gach bliadhna agus faodaidh tagraichean iarrtasan a chur a-steach airson taic suas ri £10,000 airson nam pròiseactan aca. Fosglaidh uinneag tagraidh an sgeama Dimàirt, 14 Samhain agus dùinidh e san Fhaoilleach 2024.

An-uiridh, bha Bòrd na Gàidhlig moiteil taic a thoirt do 64 pròiseactan tron sgeama Taic Freumhan Coimhearsnachd. Nam measg bha tabhartasan de £5,000 do Chomann Coimhearsnachd nan Eilean Siar, gus ceud bliadhna bho dh’fhalbh 1,500 à Innse Gall a Chanada, à Loch Baghasdail is Steòrnabhagh, agus cuideachd Àrd-sgoil Phort Rìgh airson taic leantainneach do dh’fhoghlam Gàidhlig.

Bha Sabhal Mòr Ostaig, Artsplay Highland, Lingo Flamingo ann an Glaschu, agus Alzheimer Scotland am measg nam buidhnean eile a fhuair buannachd bho mhaoineachadh tron sgeama.

Thuirt Màiri NicAonghais, Cathraiche Bhòrd na Gàidhlig:

“Tha a’ bhuidheann againn dealasach a thaobh a bhith ag àrach cultar de dh’atharrachadh adhartach agus cumhachd sa choimhearsnachd againn. Tha sinn den bheachd le bhith a’ leudachadh ùine an tabhartais gu dà bhliadhna, gun urrainn dhuinn buaidh a thoirt air cruth-atharrachaidhean eadhon nas brìoghmhoire agus nas maireannach. Tha sinn a’ toirt cuireadh do bhuidhnean coimhearsnachd dìoghrasach an cothrom seo a ghabhail agus a bhith mar phàirt den obair seo còmhla rinn.”

Airson barrachd ionnsachadh mu sgeama thabhartasan Taic Freumhan Coimhearsnachd agus na cothroman maoineachaidh leudaichte a th’ ann, tadhailibh air duilleag fiosrachaidh an sgeama neo cuir fios gu Bòrd na Gàidhlig aig tabhartas@gaidhlig.scot.

Suirbhidh Luchd-ùidh 2023

A bheil sibh air a bhith ann an conaltradh le Bòrd na Gàidhlig tharais air a’ bhliadhna a dh’fhalbh?

Tha Suirbhidh Luchd-Ùidh 2023 aig Bòrd na Gàidhlig fosgailte a-nis agus sinn a’ cur fàilte air beachdan agus molaidhean bhuaibh uile.

Bhiodh sinn fada nur comain nam b’ urrainn dhuibh am foirm seo a’ lìonadh ro 5f air Diluain 23mh An Dàmhair 2023.

Ceannard Ùr Bhòrd na Gàidhlig

Dh’ainmich Bòrd na Gàidhlig an-diugh gun deach Ealasaid Dhòmhnallach fhastadh mar Cheannard ùr na buidhne, a thòisicheas san dreuchd san t-Sultain 2023.

Tha eòlas farsaing aig Ealasaid, a bhuineas do na h-Eileanan Siar agus a tha a’ fuireach ann an Steòrnabhagh, air a bhith ag obair an dà chuid air tìr-mòr agus sna h-eileanan. Anns an dreuchd làithrich aice mar Stiùiriche Ro-innleachd agus Chùisean Taobh A-muigh le MG ALBA, tha i os cionn conaltradh corporra agus luchd-ùidh. Le eòlas air a bhith ag obair san roinn phoblaich agus mar chomhairliche poileasaidh is cùisean poblach air a ceann fhèin, tha Ealasaid air a bhith aig fìor thoiseach iomadh iomairt is leasachadh gus feumalachdan luchd-labhairt na Gàidhlig a bhrosnachadh fad a cùrsa-obrach.

Stèidhichte ann an Steòrnabhagh, bidh Ealasaid a’ stiùireadh Bòrd na Gàidhlig tro leasachaidhean a tha ri thighinn, ag obair gu dlùth le buill a’ Bhùird agus leis an àrd sgioba-stiùiridh, agus cuideachd le Riaghaltas na h-Alba, buidhnean poblach agus coimhearsnachdan Gàidhlig.

Thuirt Màiri NicAonghais, Cathraiche Bhòrd na Gàidhlig: “Tha sinn air leth toilichte fàilte a chur air Ealasaid dhan dreuchd chudromaich seo, aig àm a tha brosnachail airson adhartas na Gàidhlig le Plana Nàiseanta ùr airson na Gàidhlig agus Bile nan Cànanan Albannach ùr. Tha eachdraidh aice de bhith ag obair le prìomh bhuidhnean poblach agus le fòcas sònraichte air iomairtean poileasaidh corporra. Leis an eòlas a th’ aice air a bhith ag obair san raon seo, gheibh Bòrd na Gàidhlig buannachd às na sgilean a fhuair i ann an cùisean riaghlaidh agus leasachaidh co-cheangailte ris a’ Ghàidhlig agus a cultar.”

Thuirt Ealasaid, “Tha mi fìor thoilichte a bhith a’ tòiseachadh air an dreuchd chudromaich seo aig àm a tha ro-chudromach dhan Ghàidhlig Tha mi a’ dèanamh fiughair ri bhith ag obair le ar coimhearsnachdan, buidhnean Gàidhlig agus com-pàirtichean nas fharsainge gus a’ Ghàidhlig a chur air adhart air feadh na h-Alba agus nas fhaide air falbh. Tha a bhith ag obair ann an com-pàirteachas na adhbhar soirbheachais agus tha seo nas cudromaiche na bha e a-riamh agus sinn ag obair a dh’ionnsaigh Plana Nàiseanta ùr na Gàidhlig”.

Chuir Rùnaire a’ Chaibineit airson Foghlaim agus Sgilean Jenny Gilruth BPA fàilte air an naidheachd:

“Bu mhath leam fàilte a chur air fastadh Ealasaid Dhòmhnallach mar an ath Cheannard air Bòrd na Gàidhlig agus meal-a-naidheachd a chur oirre air iarrtas soirbheachail airson an fhastaidh mhinistreil chudromaich seo.

“Tha Riaghaltas na h-Alba a’ dèanamh fiughair ri bhith ag obair gu dlùth le Ealasaid agus an sgioba aig Bòrd na Gàidhlig ann a bhith a’ toirt taic agus brosnachadh dhan Ghàidhlig air feadh na h-Alba agus sinn ag ullachadh gus Bile nan Cànanan Albannach againn a thoirt air adhart.

Brath air Tachartas Gàidhlig aig Pàrlamaid na h-Alba (27.06.2023)

Thuirt Màiri NicAonghais, Cathraiche Bhòrd na Gàidhlig, air an tachartas:

“Tha sinn a’ cur fàilte air an tachartas mun Ghàidhlig an-diugh ann am Pàrlamaid na h-Alba. Tha Bòrd na Gàidhlig a’ leantainn oirnn ag obair le coimhearsnachdan is buidhnean anns na h-Eileanan an Iar agus àiteachan eile gus cleachdadh na Gàidhlig mar chànan coimhearsnachd a mheudachadh.

“Tha seo a’ leantainn air an aithne anns an treas Plana Nàiseanta na Gàidhlig gu bheil dùbhlain mu choinneamh nan coimhearsnachdan Gàidhlig traidiseanta ann a bhith a’ glèidheadh sluagh a tha gnìomhach gu h-eaconamach agus gu bheil fuasglaidhean ùr-ghnàthach deatamach a thaobh cosnadh, taigheadas, còmhdhail, cùram-chloinne, agus cùramslàinte.

“Tha e deatamach gum bi ar coimhearsnachdan Gàidhlig aig cridhe an smaoineachaidh aig Co-chruinneachadh na Gàidhealtachd agus nan Eilean agus aig a’ Chom-pàirteachas Eaconamach Roinneil, agus gum bi an guth air a riochdachadh ann an co-chomhairleachaidhean air cùisean leithid Sgìrean Mara Fìor Ghlèidhte, seirbheisean aiseig, taigheadas, agus ath-leasachadh fearainn.

“Fhuair Bòrd na Gàidhlig maoineachadh a bharrachd bho Riaghaltas na h-Alba ann an 2021 agus 2022 gus taic a chumail ri lìonra de dh’oifigearan Gàidhlig, a tha ag obair le 20 buidheann coimhearsnachd sna h-eileanan, gus cleachdadh agus leasachadh na Gàidhlig a neartachadh. Tha an sgeama seo air faisg air £1millean a thoirt seachad bho chaidh a stèidheachadh o chionn dà bhliadhna.”

Tha barrachd ri chluinntinn mun tachartas air Aithris na Maidne an seo. Chluinnear am pìos mun tachartas eadar 0:13:05 agus 0:20:50.

Buidheann-obrach Gheàrr-bheatha air Cothroman Eaconamach is Sòisealta don Ghàidhlig: Aithisg do Rùnaire a’ Chaibineit airson Ionmhas is na h-Eaconamaidh

Anns a’ Mhàrt 2022, ghairm Rùnaire a’ Chaibineit airson Ionmhas is na h-Eaconamaidh Buidheann-obrach Gheàrr-bheatha (a’ Bhuidheann) le amas Gàidhlig a neartachadh tro fhòcas air cothroman eaconamach is an eaconamaidh a neartachadh tro bhith a’ dèanamh làn-fheum de na cothroman a th’ ann a thaobh na Gàidhlig. Tha a’ Bhuidheann air aithisg fhoillseachadh madainn an-diugh a tha a’ mìneachadh a’ cho-theacsa anns an do dh’obraich a’ Bhuidheann, cuid de na dùbhlain mu choinneamh na Gàidhlig is cuideachd na deagh chothroman a th’ ann son toraidhean sòisealta, eaconamach, cultarail, is foghlaim maith.

Tha an aithisg slàn ri lorg ann an Gàidhlig agus Beurla air làrach-lìn Riaghaltas na h-Alba agus faodar a leughadh an seo.

Mar phàirt den phròiseas, choinnich Bòrd na Gàidhlig leis a’ bhuidhinn dà thuras agus chuir sinn pàipear a-steach as dèidh làimh, ag aithris agus a’ toirt beachd air cùram-chloinne, slàinte is cùram sòisealta, turasachd, foghlam agus fastadh thidsearan, taigheadas, agus raon de chùisean eile a tha a’ toirt buaidh air a’ Ghàidhlig ann an Alba san latha an-diugh. Tha Bòrd na Gàidhlig cuideachd air am pàipear seo fhoillseachadh airson a leughadh an seo.

Nuair a chaidh an aithisg fhoillseachadh, thuirt Màiri NicAonghais, Cathraiche Bhòrd na Gàidhlig:

“Tha sinn a’ cur fàilte air aithisg na Buidhne-obrach Beatha Ghoirid air Cothroman Eaconamach is Sòisealta airson na Gàidhlig do Rùnaire a’ Chaibineit airson Ionmhas agus na h-Eaconamaidh.  Tha e a’ sealltainn na ceanglaichean gu soilleir eadar cothroman eaconamach a tha an cànan a’ cruthachadh agus na h-atharrachaidhean a tha dhìth gus a’ Ghàidhlig a dhìon agus gus fàs a thoir oirre. Tha Bòrd na Gàidhlig cuideachd a’ cur fàilte air mar a tha a’ bhuidheann ag aithneachadh gu bheil feum air maoineachadh a bharrachd gus iomairtean ùra agus leasachadh poileasaidh Gàidhlig a thoirt air adhart agus gu bheil e na phàirt chudromach den Ro-innleachd Nàiseanta airson Cruth-atharrachadh Eaconamach.  Bha sinn toilichte fianais a thoirt dhan Bhuidhinn mu ghrunn diofar raointean poileasaidh. 

“Tha an aithisg seo a’ cur an cèill gu làidir gum feumar coimhearsnachdan traidiseanta luchd-labhairt na Gàidhlig a chumail suas agus fàs a thoirt orra. Tha seo a’ co-thaobhadh ri Plana Nàiseanta na Gàidhlig a tha a’ cur cuideam air na dùbhlain dheamografach a tha mu choinneamh choimhearsnachdan eileanach agus dùthchail.  Tha iad sin a’ gabhail a-steach dìth taigheadais, àireamh an t-sluaigh aig aois obrach, droch cheanglaichean còmhdhail agus dùbhlain shòisealta agus tha e a’ tabhann raon de dh’fhuasglaidhean.  Tha e cuideachd ag aithneachadh àite nan coimhearsnachdan bailteil, agus cho cudromach ’s a tha iad, ann a bhith a’ cur ri àireamh luchd-labhairt na Gàidhlig agus ri cleachdadh a’ chànain.

“Tha dealas aig Bòrd na Gàidhlig a bhith a’ co-obrachadh gus cuideachadh le bhith a’ buileachadh nam molaidhean seo agus gus atharrachadh buannachdail a thoirt air adhart.”

 

Bòrd na Gàidhlig air rannsachadh a choimiseanadh air ceanglaichean eadar sunnd agus a’ Ghàidhlig

Tha a bhith a’ tuigsinn agus a’ cur ri sunnd a’ fàs nas cudromaiche nar beatha uile, agus air an adhbhar sin tha Bòrd na Gàidhlig air coimisean a thoirt do DC Research gus sgrùdadh a dhèanamh air mar a tha a’ Ghàidhlig a’ cur ri sunnd dhaoine, choimhearsnachdan agus na dùthcha san fharsaingeachd.

Tha sunnd air aithneachadh barrachd is barrachd mar fheart ann am farsaingeachd de raointean tarsainn na h-eaconamaidh agus a’ chomainn-shòisealta. Sheall coinneamhan air-loidhne sa Ghàidhlig aig àm a’ ghalair lèir-sgaoilte Covid-19 gun robh sunnd, in-ghabhail agus lìonrachadh cudromach agus gun gabhadh an leasachadh, agus sheall iad cuideachd gun robh àite aig a’ Ghàidhlig ann a bhith ag àrdachadh sunnd san fharsaingeachd.

Sheall Suirbhidh Beachdan Sòisealta na h-Alba (2021) bho chionn ghoirid gun robh 70% den fheadhainn a bha ag ionnsachadh na Gàidhlig den bheachd gun do chuir seo ri an sunnd.  Leis an àireamh de dhaoine a tha ag ionnsachadh a’ chànain a’ fàs, dh’fhaodadh an taobh seo de bhith a’ dol an sàs sa Ghàidhlig fàs nas cudromaiche.

Nuair a thòisicheas e air a’ mhìos seo, nì an rannsachadh measadh agus cunntas air mar a tha a’ Ghàidhlig a’ cur ris a’ chomann-shòisealta ann an dòigh nas fharsainge chan ann a-mhàin mar chànan ach cuideachd mar chultar agus bheir e tuigse dhuinn air mar a ghabhas taobhan de shunnd a chleachdadh gus luchd-cleachdaidh na Gàidhlig a chuideachadh agus a bhrosnachadh, mar luchd-labhairt agus luchd-ionnsachaidh agus mar choimhearsnachd cànain. Mìnichidh e cuideachd, ann an co-theacs poilitigeach, mar a tha a’ Ghàidhlig a’ cur ris an Fhrèam Coileanaidh Nàiseanta (NPF), a bharrachd air a bhith ag obair gus measadh agus cunntas a thoirt air a’ bhuaidh a tha a’ Ghàidhlig a’ toirt gus am bi seo air aithneachadh, agus bithear cuideachd a’ beachdachadh air rannsachadh a thaobh mion-chànanan eile.

Thuirt Shona NicIllInnein, Ceannard, Bòrd na Gàidhlig: “Tha sinn ag aithneachadh gu bheil sunnd a’ sìor fhàs cudromach, an dà chuid do dhaoine fa leth agus dhan chomann-shòisealta.  Cuidichidh an fhianais bhon rannsachadh seo sinn gus argamaidean nas treasa a dhèanamh airson a bhith cinnteach gu bheil a’ Ghàidhlig, agus na tha i a’ cur ri sunnd, air aithneachadh agus a’ faighinn taic ann am poileasaidhean nàiseanta is roinneil gus barrachd taic a thoirt do choimhearsnachdan Gàidhlig.”

Thuirt an Dr Stephen Connolly, Stiùiriche aig DC Research agus manaidsear pròiseict airson an rannsachaidh, a bhios ag obair còmhla ris an Àrd-ollamh Mike Danson, an Dr Douglas Chalmers agus Eilidh Danson air an rannsachadh: “Tha sinn a’ dèanamh fiughair ri bhith a’ rannsachadh nan ceistean seo a thaobh na Gàidhlig agus sunnd tro cho-chomhairle le farsaingeachd de dh’eòlaichean, luchd-labhairt agus luchd-buaidh (influencers) à Alba agus gu h-eadar-nàiseanta tro mhìosan an t-samhraidh”.

A’ Sireadh Ceannard Ùr airson Bòrd na Gàidhlig

’S e Bòrd na Gàidhlig a’ bhuidheann phoblach le uallach gus planadh a dhèanamh airson agus stiùireadh a thoirt dhan iomairt gus a’ Ghàidhlig agus a cultar a thoirt air adhart ann an Alba às leth Riaghaltas na h-Alba.  Tha àrd amas againn gum bi a’ Ghàidhlig air a faicinn is air a cluinntinn gu làitheil air feadh na h-Alba, chun na h-ìre ’s gum bi i air a h-aithneachadh mar phàirt bhunaiteach de bheatha muinntir na h-Alba agus mar chànan prìseil a tha a’ cur ri cultar is eaconamaidh na dùthcha.

Tha Bòrd na Gàidhlig a’ sireadh neach dàna is làn spionnaidh aig a bheil ùidh anns a’ Ghàidhlig agus a cultar ann an Alba agus cuideigin as urrainn an stòras nàiseanta seo a thoirt air adhart. Is dòcha gu bheil thu a’ tighinn bho àrainneachd eile san roinn phoblaich no san treas roinn le fòcas nàiseanta.

Mar Cheannard, nì sibh cinnteach gu bheil co-dhùnaidhean agus poileasaidhean air an cur an gnìomh gu math agus gu h-èifeachdach le bhith a’ stiùireadh an àrd-sgioba-stiùiridh, a’ stiùireadh an luchd-obrach agus tro bhith a’ brosnachadh obair BnG le buidhnean eile.  Anns an dreuchd sin, tha e cudromach dàimhean a thogail le buidhnean eile, buidhnean poblach agus sa choimhearsnachd, a bharrachd air roinnean riaghaltais eile.

Am measg nan dleastanasan tha:

  • Cunntachail dhan Bhòrd-stiùiridh, bidh sibh a’ stiùireadh obair na buidhne, a’ dèanamh cinnteach gu bheilear a’ coileanadh amasan is cinn-uidhe ro-innleachdail na buidhne.
  • Cunntachail do Phàrlamaid na h-Alba agus Ministearan na h-Alba mar Oifigear Cunntachail Bhòrd na Gàidhlig.
  • A’ dèanamh cinnteach gun cruthaich a’ bhuidheann Plana Nàiseanta na Gàidhlig agus gu bheil i a’ cumail sùil air a bhuileachadh.
  • Ag obair ann an com-pàirteachas, a’ tòiseachadh agus a’ stèidheachadh mhodhan-obrach ùr-ghnàthach a thaobh com-pàirteachasan, agus a bhith nur dheagh eisimpleir a thaobh co-chomhairleachadh agus co-obrachadh sàr-mhath le prìomh luchd-ùidh
  • A’ stiùireadh agus a’ riochdachadh Bòrd na Gàidhlig gus obair na buidhne adhartachadh, an dà chuid air an taobh a-staigh agus an taobh a-muigh, ag obair gus amasan fad-ùine Bhòrd na Gàidhlig a chur an gnìomh agus a’ cur ri cliù na buidhne
  • A’ stiùireadh cruthachadh, cumail sùil air agus ath-sgrùdadh ro-innleachdan agus phlanaichean, tro stiùireadh èifeachdach air gnìomhan agus goireasan Bhòrd na Gàidhlig
  • Cunntachail airson riaghladh corporra agus a’ dèanamh cinnteach gu bheil a’ bhuidheann a’ coileanadh gach dleastanas is uallach san roinn phoblaich.

Bidh sibh tionnsgalach agus bidh an neart agaibh gus buidheann den mheud seo a stiùireadh ann an àrainneachd iom-fhillte. Neach-conaltraidh air leth le ionracas agus dealas airson sgiobaidhean a leasachadh a bhios a’ coileanaidh aig àrd-ìre agus gus cultar sàr-mhathais a chur air adhart. Tha dealas a thaobh co-ionannachd, in-ghabhail agus iomadachd deatamach gus àrainneachd a chruthachadh far an urrainn do gach neach an làn chomais a choileanadh.

Chan fheum tagraichean a bhith air obrachadh aig ìre CEO roimhe seo ach feumaidh iad farsaingeachd de dh’eòlas a thoirt dhan dreuchd seo.

Ma tha sibh ag aontachadh ri lèirsinn àrd-amasach Bhòrd na Gàidhlig agus nam biodh sibh toilichte seo a chur air adhart, chuireamaid fàilte mhòr air an iarrtas agaibh.

Barrachd fiosrachaidh:

Bòrd na Gàidhlig

Triùir bhuill ùra gan lorg airson Bòrd-stiùiridh Bhòrd na Gàidhlig

Tha Ministearan na h-Alba ag iarraidh triùir a tha sgileil is dealasach a chur an dreuchd mar bhuill air Bòrd-stiùiridh Bhòrd na Gàidhlig (BnG), a’ phrìomh bhuidheann phoblach ann an Alba airson a’ chànain.

Tha Ministearan na h-Alba a’ cur fàilte air iarrtasan bho dhaoine bho raon farsaing de chùl-raointean aig a bheil na sgilean, eòlas agus ealantas a leanas:

Sgilean/eòlas coitcheann

• Sgilean conaltraidh Gàidhlig

• Os-sealladh is Cunntachalachd

Èifeachdach air mion-sgrùdadh is air dèanamh cho-dhùnaidhean

• Conaltradh is Obair-sgioba

* Sgilean/eòlas sònraichte

• Planadh cànain

• Eòlas/mothachadh laghail

Thuirt Cathraiche Bòrd-stiùiridh BnG, Màiri NicAonghais: “’S e cothrom a tha seo a bhith mar phàirt de Bhòrd-stiùiridh Bhòrd na Gàidhlig – cothrom air leth inntinneach a bhith an sàs ann an leasachadh agus brosnachadh na Gàidhlig. Mholainn do dhaoine aig a bheil an ùine, an t-eòlas agus an ùidh ann a bhith a’ dèanamh cinnteach gum bi a’ Ghàidhlig maireannach san àm ri teachd anns gach coimhearsnachd, bho fheadhainn air-loidhne, bailtean no sgìrean dùthchail gus iarrtas a chur a-steach.”

Thèid seisean fiosrachaidh neo-fhoirmeil a chumail do dhuine sam bith le ùidh gus ceistean fhaighneachd no barrachd ionnsachadh air Diciadain 05 Giblean 2023 aig 6:30f. Faodar clàradh airson an tachartas aig www.bit.ly/BuillBnG

Bithear an dùil gun cur buill a’ Bhùird-stiùiridh seachad trì latha gach mìos air obair BnG. Bidh na dreuchdan a’ tòiseachadh air 1 Lùnastal 2023, agus ’s e 24 Giblean 2023 an latha mu dheireadh airson iarrtasan.

Thèid agallamhan a chumail san Ògmhios 2023.

Gheibhear pasgan iarrtais agus fiosrachadh mionaideach air na dreuchdan seo agus dreuchdan poblach eile air an làraich-lìn airson dreuchdan poblach: www.appointed-for-scotland.org

Bòrd na Gàidhlig a’ cur fàilte air buill cho-thaghte ùra

Tha Bòrd na Gàidhlig a’ cur fàilte air dà bhall co-thaghte ùr air na Comataidhean aca.

Thòisich Coinneach MacÌomhair mar bhall co-thaghte air Comataidh Poileasaidh is Ghoireasan agus Rob MacFhionghain mar bhall co-thaghte air Comataidh Sgrùdaidh is Dearbhachd aig toiseach na bliadhna.

Tha an dithis aca a’ toirt sàr-eòlais do na comataidhean agus farsaingeachd de sgilean aig an dithis aca.

Tha Coinneach MacÌomhair air a bhith an sàs ann an gnothaichean na Gàidhlig fad a bheatha. Na òige bha e an sàs ann an dràma Gàidhlig. Bha e ag obair aig a’ Chomunn Ghàidhealach agus a’ teagasg Gàidhlig an Colaiste an Oilthigh (UCD) am Baile Átha Cliath. Tha daoine nas eòlaiche air mar chraoladair thairis air iomadh bliadhna. Bha e na cathraiche air Comunn na Gàidhlig, agus air Urras Steòrnabhaigh, na bhall air Comhairle nan Eilean fad 10 bliadhna agus na fhear deasachaidh air Gasaet Steòrnabhaigh.   

Tha cùl-fhiosrachadh aig Rob MacFhionghain ann an ionmhas agus ro-innleachd, a’ toirt a-steach ùine ann an roinn ionmhais chorporra PricewaterhouseCoopers ann an Lunnainn agus Sydney. Fad grunn bhliadhnaichean bha e ag obair còmhla ri Bùird agus Gnìomhaichean aig cuid de na prìomh chompanaidhean san RA a thaobh dealbhadh bhuidhnean, pròiseasan riaghlaidh, lèirsinn luchd-cleachdaidh agus co-dhùnaidhean ro-innleachdail.

Thog e ùidh shònraichte ann an aoigheachd agus turasachd, a’ stiùireadh lìbhrigeadh phròiseactan ro-innleachdail airson InterContinental Hotels Group (IHG). Airson nan còig bliadhna a dh’fhalbh tha e air a bhith na Cheannard air Turasachd Innse Gall, a’ bhuidheann stiùireadh cinn-uidhe airson nan Eilean Siar. Ghabh seo a-steach ìomhaigh mòran nas àirde airson na Gàidhlig ann a bhith a’ brosnachadh nan eilean, a’ gabhail a-steach iomairt mhargaidheachd gu tur sa Ghàidhlig.

’S e neach-ionnsachaidh na Gàidhlig a th’ ann, a’ crìochnachadh a’ Chùrsa Adhartais aig Sabhal Mòr Ostaig. ’S ann às na h-Eileanan an Iar a tha a theaghlach agus tha e a’ roinneadh a chuid ùine eadar Dùn Èideann agus na Hearadh.

Thuirt Shona NicIllinnein, Ceannard Bhòrd na Gàidhlig: “Tha sinn a cur fàilte bhlàth air Coinneach agus Rob agus fios againn gum bi iad a cur ri obair nan comataidhean. Tha eòlais aig an dithis aca ann an iomadach diofar roinn agus bidh sin air leth feumail. Tha sinn a’ dèanamh fiughair ri bhith ag obair còmhla riutha.”

Foghlam tro Mheadhan na Gàidhlig

Tha Bòrd na Gàidhlig mothachail air na h-aithrisean timcheall air Foghlam tro Mheadhan na Gàidhlig agus gainnead de thidsearan airson seo a lìbhrigeadh a th’ air a bhith anns na naidheachdan thar na seachdainean a dh’fhalbh.

Tha dleastanas aig Bòrd na Gàidhlig gus Stiùireadh Reachdail airson Foghlam Gàidhlig fhoillseachadh.  Tha dleastanasan aig ùghdarrasan ionadail gus foghlam a lìbhrigeadh agus a thaobh tidsearan a thrusadh agus gleidheadh. Tha dleastanasan aig Comhairle Maoineachadh na h-Alba, GTCS agus oilthighean a thaobh trèanadh thidsearan.

Dh’obraich Bòrd na Gàidhlig le oifigearan aig Comhairle na Gàidhealtachd, Earra-Ghàidheal is Bhòid, agus Baile Obair Dheathain gus molaidhean a dhèanamh air gnìomhan a bhiodh a’ toirt taic a thaobh a bhith a’ trusadh agus a’ gleidheadh thidsearan agus chaidh an aithisg sin thuca an-uiridh.  Air a ghabhail a-steach dhan aithisg bha molaidhean leithid dreuchdan teagaisg a dhèanamh nas tarraingiche le bhith a’ tabhann chùmhnantan maireannach, làn-ùine, structaran adhartachaidh a chruthachadh, agus a bhith a’ dèiligeadh ri cùisean leithid taigheadas aig prìs ruigsinneach.

San dàrna phàirt den aithisg bha molaidhean ann gus an suidheachadh nàiseanta a leasachadh agus chaidh an aithisg seo do bhuidhnean eadar-dhealaichte, Riaghaltas na h-Alba agus Comhairle na Gàidhealtachd nam measg.  A-rèir an dàta as ùire bho Riaghaltas na h-Alba, tha còrr air trian de thidsearan le teisteanas airson a bhith a’ teagasg tro mheadhan na Gàidhlig an-dràsta a’ teagasg tro mheadhan na Beurla. Faodar an aithisg slàn a leughadh an seo.

A bharrachd air sin, bidh Bòrd na Gàidhlig ag obair gus daoine a bhrosnachadh gus dreuchd a bhith aca ann an teagasg tro iomairt #DèanDiofar, #DèanDiofar nan Tràth-bhliadhnaichean agus co-obrachadh le iomadach buidheann eile. Tha Oifigear Leasachaidh (Tidsearan) aig BnG a bhios a’ tadhal air sgoiltean agus oilthighean gus teagasg a thoirt do dh’aire dhaoine mar dhreuchd.

Tha sgeamaichean maoineachaidh aig Bòrd na Gàidhlig gus daoine a tha a’ beachdachadh air an dreuchd aca atharrachadh airson trèanadh a bhith nan tidsear a bhrosnachadh, dha oileanaich a tha a’ gabhail os làimh Tùs-thrèanadh Thidsear, dhaibhsan a tha clàraichte mar thidsear mar-thà ach tro mheadhan na Beurla gus cùrsa bogaidh a dhèanamh airson cothrom a thoirt dhaibh a bhith a’ teagasg sa Ghàidhlig agus taic cuideachd do thidsearan pròbhaidh.